​Gameverslaving, ook bekend als een gamestoornis, “gaming disorder” of “internet gaming disorder”, is volgens de WHO een erkende gedragsstoornis waarbij overmatig gamen, zowel offline als online, leidt tot verlies van controle, negatieve gevolgen en blijvende problemen in het dagelijks functioneren. Hoewel veel mensen gamen zonder problemen, kan bij een kleine groep het gamen veranderen in een hardnekkig patroon, met ingrijpende gevolgen voor gezondheid, school, werk en sociale relaties. Met de komst van mobile games die vaak verslavende elementen in het ontwerp opgenomen hebben, is het probleem enkel omvangrijker geworden.​

​

​

Wat is een game-stoornis of gameverslaving?

​

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) omschrijft gaming-stoornis (of de meer bekender term gameverslaving) als er sprake is van een aanhoudend patroon van:

Controleverlies: niet kunnen stoppen of minderen met gamen.

Prioriteit voor gamen: gamen gaat vóór school, werk of sociale activiteiten.

Doorgaan met gamen ondanks schade: blijven gamen ondanks duidelijke negatieve gevolgen.

In de praktijk wordt vaak gekeken of deze patronen minimaal 12 maanden aanwezig zijn, tenzij de klachten ernstig genoeg zijn, zodat een kortere periode van patronen ook genoeg is om een behandelplan te ontwikkelen en voor te stellen.

​

​

Oorzaken van een (online) gamestoornis of gameverslaving

​

Gameverslaving ontstaat meestal door een combinatie van persoonlijke, sociale en game-gebonden factoren:

​

Persoonlijke kwetsbaarheden: impulsiviteit, stressgevoeligheid, angst, somberheid of ADHD verhogen de kans op een game-stoornis, game-verslaving of gaming disorder.

Game-design: beloningssystemen, competitieve ranglijsten, lootboxes en constante updates in een game-ontwerp, maken het stoppen met gamen zeerzeker moeilijker.

Emotionele functie: gamen kan tijdelijk spanning, verveling of verdriet verminderen, waardoor gamen een ‘vlucht’ wordt.

Online component: bij een online gameverslaving versterkt de sociale interactie via chat en teams het gevoel van saamhorigheid en verplichting om te blijven spelen.

Professioneel gamen: tegenwoordig zijn er Youtube kanalen waarop je professionele gamers kunt zien gamen via gedeelde schermweergaves. Anderen kunnen via live-streams of video-opnames meekijken naar hun vooruitgang via live "in-game" screens waarbij de gamers in het spel bezig zijn. Deze professionele variant van gamen heeft nieuwe problematiek met zich meegebracht. Vele uren kijken naar deze vorm van gamen levert onder sommige jongeren een extra variant van verslaving op. Je bent dan weliswaar niet zelf aan het gamen, maar de symptomen m.b.t. aantal uren en afwijzen van andere bezigheden kunnen nagenoeg dezelfde problemen opleveren.

 

Ook deze professionele gamers kunnen zelf mogelijk verslaafd raken aan het gamen. De online status die dit zeker onder jongeren oplevert, kan er daarnaast voor zorgen dat een professionele gamer dit niet zo snel zal willen opgeven. Deze problematiek bij deze vorm blijft daarmee gemakkelijk onder de radar.

​

Sociaal acceptabele profielen of rollen zorgen er vaak voor dat iemands verslaving gemaskeerd wordt en blijft. Het schrijnende is dat men veronderstelt dat er geen problematiek speelt, maar de bedriegelijkheid van verslaving kan zowel de betreffende persoon als de omgeving op het verkeerde been zetten.

​

​

Langdurige gameverslaving of overmatig gamen,

kan leiden tot diverse problemen:

 

School- studie of werkproblemen: dalende prestaties, verzuim, onderpresteren en conflicten.

Mentale klachten: obsessieve gedachten over gamen; stress; prikkelbaarheid, irritatie of agressie; somberheid; gevoel van eenzaamheid of leegte; stemmingswisselingen tot depressie; angsten tot mogelijke paniek-aanvallen.

Fysieke gevolgen: gebrek aan motivatie of futloos zijn; rug- en nekpijn; vermoeidheid, oogklachten en slaapproblemen.

Sociaal isolement: vervreemding van anderen; minder contact met naasten zoals familie en vrienden, ofwel het dreigende verlies of reeds verloren zijn van belangrijke contacten; vermindering of verlies van interesses of hobby’s. 

Specifiek bij jongeren: verstoring van schoolritme, sport en slaap; grotere gevoeligheid voor sociale druk in games.