We all need Rest & Fun.
De uitdagingen van jouw ADHD |
ADHD therapie en coaching
ADHD oftewel Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een complexe, veelvoorkomende neurobiologische brein-diversiteit die het leven van mensen van alle leeftijden kan beïnvloeden. Het wordt gekarakteriseerd door een combinatie van aandachtsproblematiek door interne en externe afleidingen, hyperactiviteit en impulsief gedrag. Positieve eigenschappen zijn bijvoorbeeld het hebben van extra energie en creativiteit.
​
Wat is ADHD precies?
ADHD is een complexe neurodiverse brein-eigenschap die de manier beïnvloedt waarop iemand zijn of haar omgeving ervaart en ermee omgaat. Het wordt vaker geconstateerd of gezien op jonge leeftijd, maar de symptomen kunnen uiteraard ook bij volwassenen gevonden worden. Er wordt nog altijd veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van ADHD. Het lijkt erop dat de oorzaken te maken hebben met verbindingen in de hersenen die simpelweg anders zijn waardoor ook ADHD onder de noemer neurodiversiteit of neurodivergentie valt. Ook erfelijkheid en omgeving spelen een rol.
Je bent niet minder slim als je ADHD hebt!
Jouw brein werkt gewoon anders. Wel is het zo dat ADHD het vaak lastiger maakt om snel tot de kern van dingen te komen. Dit kost vaak meer moeite, omdat je bijvoorbeeld snel afgeleid bent. Het helpt enorm als je leert waar je goed en minder goed in bent. Zo kun je bijvoorbeeld een studie of baan kiezen die beter bij jou en je neurodiverse ADHD brein past.
Veel mensen hebben ADHD. Het is inmiddels een bekende neurodivergente variatie en al lang niets “geks” meer: 3,6% van de jeugd jonger dan 18 jaar heeft naar schatting ADHD. Voor jongens is dit 4,3% en voor meisjes 3,0%. Bij de volwassenen van 18 tot 75 jaar heeft 3,2% naar schatting ADHD. Voor mannen is dit 3,7% en voor vrouwen 2,7%. Deze gegevens zijn afkomstig uit het Nederlands bevolkingsonderzoek dat van 2019-2022 is uitgevoerd.
Heb ik ADHD? De kernsymptomen van ADHD:
Aandachtsproblemen: Moeite met concentreren, snel afgeleid zijn en problemen met het organiseren van taken.
Hyperactiviteit: Overmatig bewegen, moeilijk stilzitten, constant in beweging zijn.
Impulsiviteit: Beslissingen nemen zonder nadenken, snel handelen zonder de gevolgen te overwegen.
Als je ADHD-H of ADHD-C hebt, beweeg je vaak erg veel. Stilzitten is dan erg moeilijk, evenals dingen waarbij je precieze bewegingen moet maken.
Veel kenmerken van ADHD hebben te maken met aandacht en hyperactiviteit. Als je last ervaart van een aantal van onderstaande kenmerken kan het een goed idee zijn om eens een ADHD test te uitvoeren:
Je bent snel afgeleid;
Je raakt dingen vaak kwijt;
Je voelt je vaak onrustig en kunt moeilijk stilzitten;
Je handelt vaak impulsief en denkt niet altijd na voor je iets doet;
Je vindt het lastig om plannen te maken;
Je hebt slaapproblemen;
Je kunt ineens heel boos worden.
ADHD: gevoelens en emoties
​
Je kunt het ene moment blij zijn, maar je daarna ineens verdrietig voelen en soms kun je bijvoorbeeld ineens heel boos worden, je hebt niet zoveel controle over deze gevoelens. Dergelijke emoties zijn ook merkbaar in je gedrag. Zowel kinderen als volwassenen met ADHD hebben moeite met de controle over hun wisselende emoties en gedrag. Kinderen met ADHD kunnen bijvoorbeeld heel wild zijn tijdens het spelen, terwijl volwassenen bijvoorbeeld gevoeliger voor verslavingen kunnen zijn. Bij vrouwen met ADHD kunnen ook stemmingswisselingen voorkomen, welke sterker kunnen zijn in de week voor de menstruatie, na bevalling en op latere leeftijd in de overgang. Angst, depressie en een laag zelfbeeld kenmerken die vaker voorkomen bij vrouwen. Bij mannen is er vaker sprake van agressie en moeilijk gedrag, dit kan mogelijk eveneens getriggerd worden door angsten, frustraties, depressie of een laag zelfbeeld.
Wat zijn de mogelijke oorzaken van ADHD?
​
Volgens onderzoekers is het zeer goed mogelijk dat ADHD voor een belangrijk deel erfelijk ofwel genetisch bepaald is. Welke genen dat precies zijn is nog onduidelijk. Het lijkt erop dat meerdere genen er samen voor zorgen dat je aanleg hebt voor ADHD. Dat je aanleg hebt, betekent niet automatisch dat je brein zich ook als ADHD brein ontwikkelt.
Volgens onderzoek zijn er aanwijzingen dat ADHD in families voorkomt, wat wijst op een genetische predispositie. Daarnaast kunnen omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan alcohol of roken tijdens de zwangerschap, of vroeggeboorte, ook bijdragen aan het ontstaan van ADHD.
Hoe beïnvloeden genetica en omgevingsfactoren het ontstaan van ADHD?
Onderzoeken hebben aangetoond dat genetica een grotere rol speelt dan omgevingsfactoren, maar een combinatie van beide kan invloed hebben. Genetische factoren zorgen ervoor dat sommige mensen een hogere kans hebben om ADHD te ontwikkelen, terwijl omgevingsfactoren de aanwezigheid van deze neurodiversiteit kunnen beïnvloeden.
Wat zijn de symptomen van ADHD bij kinderen en volwassenen?
Bij kinderen en volwassenen komt ADHD vaak tot uiting in situaties waarin langdurige concentratie vereist is, zoals op school en op het werk. De symptomen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren:
In de klas: Slechte concentratie, afleiding, moeite met het voltooien van opdrachten.
Sociale situaties: Moeite met het controleren van impulsen, zoals praten zonder na te denken, of het moeilijk vinden om stil te zitten.
ADHD symptomen kunnen bij volwassenen subtieler zijn:
Problemen met werk of studie: Moeite met het organiseren van taken, uitstelgedrag en tijdsmanagement.
Problemen in relaties: Impulsief gedrag, moeite met luisteren of ongeduldig zijn.
Wat zijn de belangrijkste verschillen in ADHD-symptomen tussen kinderen en volwassenen?
Hoewel de kernsymptomen hetzelfde zijn, hebben volwassenen vaak meer te maken met de langetermijneffecten van ADHD, zoals problemen met het behouden van werk of het onderhouden van relaties. Dit kan moeilijker te herkennen zijn omdat de hyperactiviteit vaak minder prominent aanwezig is (of lijkt) in de volwassen fase.
Hoe wordt ADHD gediagnosticeerd?
​
De diagnose van ADHD wordt gebaseerd op een gedetailleerde evaluatie en gesteld door een zorgverlener, zoals een gespecialiseerd psycholoog of therapeut. De diagnose omvat over het algemeen genomen: Gedragsobservaties; het invullen van vragenlijsten over gedrag en symptomen en tenslotte het Diagnostisch Interview Voor ADHD (DIVA vragenlijst) voor volwassenen, met ouders of opvoeders en de persoon zelf. Wanneer het om kinderen/jeugd gaat waarbij ADHD onderzocht wordt, worden doorgaans ook leraren gevraagd deel te nemen.
Hoe weet je of jouw partner of je kind ADHD heeft?
​
Als de symptomen langdurig aanwezig zijn (doorgaans meer dan zes maanden) en leiden tot problemen op school, werk of in het sociale leven, kan dit een teken zijn van ADHD. Het is essentieel om een erkende psycholoog of therapeut te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose.
Hulp bij ADHD: Wat zijn de behandelopties voor ADHD?
​
Er zijn verschillende behandelopties beschikbaar voor ADHD, die variëren afhankelijk van de aanwezigheid van de symptomen. De belangrijkste behandelmethoden zijn:
Gedragstherapie helpt mensen met ADHD om strategieën te ontwikkelen voor het verbeteren van hun planning, het organiseren van taken en sociale vaardigheden. Het trainen van aandacht wordt gedaan door middel van aandachtstechnieken en/of mindfulness. Ook ouders kunnen getraind worden om hun kinderen beter te ondersteunen.
Met Lotte Psychologie in Breda is gespecialiseerd in ADHD problematiek en ADHD in relatie tot trauma en verslaving. Lotte gaat met je in gesprek en biedt uitstekende therapieën en doelgerichte trainingen om jouw uitdagingen aan te pakken.
Levensstijlveranderingen: Regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap en gezonde voeding kunnen helpen bij het verminderen van symptomen van ADHD.
Medicatie: Stimulantia zoals methylfenidaat (Ritalin) en amfetaminen (Adderall) zijn de meest voorgeschreven medicijnen. Deze werken door het verhogen van bepaalde neurotransmitters in de hersenen, waardoor de concentratie en impulscontrole verbeteren.
9 Tips voor mensen met ADHD
​
1. Zorg voor zoveel mogelijk regelmaat in je dagelijkse bestaan.
2. Plan je dagen niet te vol en werk bijv. aan de hand van een dag-indeling.
3. Zorg dat de dagindeling goed te zien is, bijvoorbeeld op de koelkast.
4. Ga zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed. Bij voorkeur elke dag.
5. Sta elke dag op dezelfde tijd weer op en probeer 7-8 uur te slapen.
​
6. Werk met een erkende psycholoog en zet therapie of coaching in voor het in balans brengen van je levensstijl. Ook iedereen met ADHD is weer anders waardoor behoeften en individuele kenmerken vragen om een maatwerk aanpak die specifiek voor jou goed werkt.
7. Indien je medicatie hebt, neem dan altijd je medicijnen en doe dat op tijd.
8. Praat met anderen die een neurdivergent ADHD brein hebben over hoe zij omgaan met hun uitdagingen.
​
9. Het ontwikkelen van je assertiviteit kan een goed idee zijn. Leren afstemmen op interpersoonlijk vlak is waardevol wanneer er sprake is van afstemmingsproblematiek, wat vaak voorkomt bij ADHD.
​
​
Wat zijn de langetermijn-effecten van ADHD?
Zonder de juiste behandeling of aanpak kan ADHD op de lange termijn leiden tot problemen op het gebied van werk, sociale relaties en het algehele welzijn. Mensen met ADHD hebben vaak een hoger risico op andere mentale gezondheidsproblemen, zoals angsten of depressie.
​
​
Wat zijn de voor- en nadelen van medicatie voor ADHD?
ADHD komt voort uit een tekort aan dopamine aanmaak in de hersenen. Medicatie zorgt ervoor dat de dopamine in de hersenen in balans wordt gebracht. Specifieke stimulanten kunnen hierdoor effectief zijn in het verbeteren van de concentratie en het verminderen van hyperactiviteit, maar ze kunnen bijwerkingen veroorzaken, zoals slapeloosheid of verminderde eetlust. Niet-stimulerende medicijnen kunnen een alternatief zijn voor mensen die gevoelig zijn voor bijwerkingen van stimulanten.
Kunnen mensen met ADHD succesvol zijn in hun persoonlijke en professionele leven?
Natuurlijk, veel mensen met ADHD leren strategieën en copingmechanismen die hen helpen succesvol te zijn. Jezelf beter leren kennen en je levensstijl aanpassen met behulp van goede therapie of coaching, kan jou in staat stellen om je sterke punten zoals creativiteit en energie, te benutten en effectief om te gaan met de uitdagingen van ADHD.
ADHD is een complexe neurodivergente brein-eigenschap, maar met de juiste diagnose en aanpak kunnen mensen met ADHD hun leven effectief beheren. Er zijn verschillende manieren om de symptomen minder intens te maken en de kwaliteit van leven te verbeteren, of het nu gaat om medicatie, therapie of veranderingen qua levensstijl. Als je vermoedt dat jij of iemand die je liefhebt ADHD heeft, is het belangrijk om professionele hulp in te schakelen voor een grondige evaluatie en behandelingsplan. Met Lotte Psychologie in Breda is gespecialiseerd in het ondersteunen, coachen en trainen van jouw neurodivers of neurodivergent ADHD brein.
Wat zijn de nieuwste ontwikkelingen in het onderzoek naar ADHD?
Nieuw onderzoek richt zich op het begrijpen van de neurobiologie van ADHD. Genetisch onderzoek en nieuwe therapieën zoals neurofeedback, worden ook steeds belangrijker in de behandeling van ADHD. Het is duidelijk dat er veel mogelijkheden zijn voor mensen met ADHD en we kunnen verwachten dat de kennis hierover blijft groeien en het omgaan met ADHD steeds beter zal gaan.
​-------------
Bronnen:
Mayo Clinic;
National Institute of Mental Health (NIMH);
American Psychological Association (APA);
Centers for Disease Control and Prevention (CDC);
Harvard Medical School.