Hoogbegaafdheid op jouw werk +  Hoogbegaafden en sociaal contact

​

Hoogbegaafdheid (HB) wordt doorgaans geassocieerd met hoge intelligentie en uitzonderlijke vaardigheden, maar het heeft ook aanzienlijke psychologische impact. Hoogbegaafde mensen ervaren niet enkel voordelen op het gebied van leren, creatief of probleemoplossend denken, maar kunnen ook te maken krijgen met uitdagingen op sociaal en professioneel vlak. Daarnaast is hoogbegaafdheid niet bij iedere HB-er hetzelfde en is er niet in elk geval per definitie sprake van hoogintelligentie (IQ).

 

Psycholoog Met Lotte beschrijft hieronder de psychologische impact van hoogbegaafdheid en geven praktische antwoorden op veelgestelde vragen van hoogbegaafden op het gebied van werk en sociaal contact. De inzichten hieronder zijn voor een groot deel gebaseerd op het werk van psychologische autoriteiten die gespecialiseerd zijn in hoogbegaafdheid, aangevuld met informatie op basis van ruime ervaring op gebied van HB en neurodivergentie.

​

 

Ben ik Hoogbegaafd? Wat is Hoogbegaafdheid eigenlijk en wat kun je mogelijk ervaren?

 

Hoogbegaafdheid (HB) verwijst doorgaans naar een uitzonderlijk cognitief vermogen, vaak gedefinieerd door een IQ van 130 of hoger, wat vooral blijk geeft van hoogintelligentie. Het hoogbegaafde potentieel gaat vaak gepaard met snel denken; creativiteit; diepgaande probleemoplossende vaardigheden; autonomie; sensitiviteit; kritisch vermogen; gedrevenheid en een intense behoefte aan intellectuele stimulatie. Terwijl hoogbegaafden academisch of professioneel kunnen uitblinken, kunnen ze ook worstelen met gevoelens van verveling, isolatie en emotionele intensiteit, die de psychologische impact van hoogbegaafdheid kunnen versterken.

 

Het is niet per definitie zo dat een hoogbegaafde ook hoogintelligent is zoals gemeten aan de hand van IQ tests. Ook gebeurt het regelmatig dat een hoogbegaafde minder goed of zelfs laag scoort bij het afnemen van tests (die niet overal hetzelfde zijn), waardoor de hoogbegaafdheid minder goed waarneembaar kan zijn. In sommige gevallen blinkt een hoogbegaafde mogelijk wel merkbaar uit op andere levels van intelligentie, zoals snel verbanden en linken kunnen leggen, of emotioneel (EQ) en creatief intelligent zijn, wat ook vaak gelinkt wordt aan hoogsensitiviteit. Veel hoogbegaafden zijn tevens hoogsensitief. Er wordt nog altijd veel onderzoek gedaan naar de mogelijke variaties van Hoogbegaafdheid (HB).

​

Intelligentie (IQ): Aan de andere kant is het uiteraard ook niet per definitie zo dat iemand met hoge intelligentie ook hoogbegaafd is. Iemand kan ook enkel een hoog IQ hebben zonder dat er sprake is van de hoogbegaafdheids-kenmerken of eigenschappen.

​

Veel voorkomende kenmerken of eigenschappen van een Hoogbegaafde kunnen zijn:

Grote woordenschat en opvallend taalgebruik hebben; Snel leren; Leergierig en nieuwsgierig naar nieuwe dingen zijn; Perfectionistisch zijn en/of faalangst hebben; Geheugen als een olifant hebben; Verbanden en linken leggen; zeer hoog verantwoordelijkheidsgevoel hebben; Overdenken; Sensitief zijn voor specifieke zaken of hooggevoelig zijn; Een intens gevoelsleven hebben of sterk empathisch vermogen hebben; Verveling, dagdromen of onoplettendheid door onderprikkeling; Doorzettingsvermogen; Zwaarder tillen aan een afwijzing of teleurstelling; Origineel en creatief zijn; Autonoom of zelfstandig kunnen werken; Veel (levens)vragen stellen; Moeite met autoriteit, machtsvertoon of "haantjesgedrag"; Voorkeur voor puurheid of echtheid; Groot rechtvaardigheidsgevoel hebben; Snel begrip van de essentie en tot de kern kunnen komen; Veel aandacht vragen; Sterk rechtvaardigheidsgevoel; Zich vaak onbegrepen voelen; Een hekel aan routine hebben; Uitstekende fijne motoriek; Grote behoefte aan diepgang; Breed scala aan interesses hebben; Moeite met tijdsdruk en/of fouten maken; Bijzonder gevoel voor humor; Sterk oplossingsvermogen; snel situaties overzien en indien nodig zo efficiënt of snel mogelijk willen afhandelen; Sneller uitgekeken raken op iets; Sterk aanpassingsvermogen uit de wens om niet op te vallen; Vanuit een groter geheel richting de details analyseren; Nieuwe concepten of vaardigheden snel onder de knie krijgen; Kritisch vermogen; Voorkeur voor immersie; Hoge mate van empathie en betrokkenheid; Moeite met erkenning van eigen hoogbegaafdheid.

​

Het is heel goed mogelijk dat niet alle bovenstaande eigenschappen op jou van toepassing zijn. Toch zul je als Hoogbegaafde een sterke herkenning kunnen ervaren bij het lezen van veel van deze eigenschappen of kenmerken.

​

 

Hoogbegaafdheid op het werk

​

Hoogbegaafden ervaren vaak zowel voordelen als uitdagingen op hun werkplek. Hun vermogen om snel nieuwe informatie op te nemen en complexe problemen op te lossen, maakt hen waardevolle werknemers. Toch kunnen ze zich vaak niet voldoende uitgedaagd voelen wanneer taken te repetitief of eenvoudig zijn, wat kan leiden tot verveling en ontevredenheid. Dit kan de werkprestatie en het algemene welzijn beïnvloeden.

 

Waarom voel ik me vaak niet uitgedaagd op mijn werk, zelfs als ik goed presteer?

 

Hoogbegaafden hebben een grotere behoefte aan intellectuele uitdaging dan veel van hun collega’s. Als de taken op je werk niet genoeg prikkelen, kan dit leiden tot verveling en demotivatie. Het is belangrijk om actief op zoek te gaan naar taken of projecten die je intellectueel uitdagen, of om met je leidinggevende te bespreken hoe je meer gevarieerde of complexere verantwoordelijkheden kunt opnemen. Communicatie over de verantwoordelijkheid, taken of werkzaamheden en vertrouwen van je werkgever zijn hierbij een belangrijk aspect om het werk succesvol te kunnen doen.

​

Waarom heb ik moeite met samenwerken en communiceren met anderen op het werk?

 

Hoogbegaafden denken vaak snel en op een diep niveau, wat communicatie bemoeilijkt. Collega’s kunnen moeite hebben om jouw ideeën te begrijpen, vooral als je te snel gaat of bijvoorbeeld spreekt in abstracte of ingewikkelde termen. Als je Hoogbegaafd bent kan het zijn dat je makkelijker tot de kern komt en de rode draden naar diverse aanverwante topics kunt "zien" of herkennen. Het kan helpen om je gedachten in beter begrijpbare, concretere taal te verwoorden en om meer tijd te nemen voor uitleg. Het is niet altijd zo dat anderen niet slim genoeg zijn om je te begrijpen, maar het is goed mogelijk dat je als Hoogbegaafde een completer overzicht van een bepaald onderwerp hebt, of een weldoordachte oplossing voor een specifiek probleem hebt uitgedacht, wat op hogere snelheid en met onvoldoende uitleg voor een collega lastiger te volgen kan zijn. Eventueel kan het zinvol zijn om je ideeën visueel te presenteren, zodat anderen ze beter kunnen volgen.

 

Uiteraard blijft de kans aanwezig dat anderen je soms niet zullen of kunnen volgen, dat je een keer betweterig overkomt of dat iemand een keer niet voldoende geïnteresseerd is om in jouw complexe gedachtengang mee te gaan. Af en toe moet je dat ook gewoon accepteren, of leren om dat te doen, óf om te werken aan je manier van communiceren. Én... het kan ook voorkomen dat je te snel hebt willen zijn en het een keer niet bij het juiste eind hebt... ook dat gebeurt! ;)

 

Daarnaast voelen veel Hoogbegaafden zich prettig bij autonoom werken. Waarschijnlijk kun je je werk/taken redelijk goed prioriteren en jouw werkzaamheden zelf prima managen. Het kan lijken alsof je dan van nature ook een einzelgänger bent, wat niet zo hoeft te zijn. Het kan door sommige collega's als onprettig worden ervaren en er kan soms zelf wantrouwend over worden gedaan. Als je zoiets opmerkt kan het nuttig zijn om naar momenten of mogelijkheden te zoeken waarbij je je collega('s) meeneemt in je denkwijze of iets meer vertelt over je aanpak.

​

 

Hoogbegaafdheid en sociaal contact

 

Hoogbegaafden ervaren vaak een zekere mate van sociaal isolement. Hun intense, diepgaande denkwijze kan het moeilijk maken om aansluiting te vinden bij anderen die minder geïnteresseerd zijn in complexe of abstracte onderwerpen. Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid en het idee “anders” te zijn.

 

Waarom voel ik me vaak een buitenstaander in sociale situaties?

 

Hoogbegaafden hebben vaak diepere interesses en denken op een andere manier dan de meeste mensen. Dit kan het moeilijk maken om betekenisvolle verbindingen te maken met anderen die niet dezelfde intellectuele en emotionele behoeften hebben. Het is belangrijk om sociale groepen te zoeken die jouw interesses en intellectuele nieuwsgierigheid delen. Dit kan via online gemeenschappen en specifieke groepen of verenigingen, of misschien “simpelweg” door jezelf te omarmen als iemand die “anders” is, maar zeerzeker niet minder waardevol.

 

Hoe kan ik omgaan met de emotionele intensiteit die ik vaak ervaar?

 

Hoogbegaafden zijn vaak zeer gevoelig en soms zelfs hoogsensitief, wat kan leiden tot intensere emoties dan bij anderen. Dit kan zowel een zegen als een uitdaging zijn, omdat het je in staat stelt diepgaande emoties en empathie te ervaren en herkennen, maar het kan ook leiden tot emotionele uitputting. Het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen, zoals mindfulness, meditatie of lichaamsbeweging, kan helpen om je emotionele intensiteit beter te reguleren. 

​

 

Tips voor Hoogbegaafden om de kwaliteit van leven te verhogen

 

Zoek intellectuele stimulatie: Je hebt als Hoogbegaafde doorlopend de behoefte aan mentale uitdaging. Zoek naar nieuwe manieren om jezelf uit te dagen, bijvoorbeeld door deel te nemen aan cursussen, workshops of projecten die buiten je huidige expertise vallen. Dit houd je gemotiveerd en voorkomt verveling.

​

Begrijp en beheer perfectionisme: Als hoogbegaafde heb je vaak hoge verwachtingen van jezelf, wat kan leiden tot perfectionisme en zelfkritiek. Het is belangrijk om te accepteren dat niet alles perfect hoeft te zijn. Fouten zijn leermomenten en dragen bij aan persoonlijke groei. Het ontwikkelen van zelfcompassie is cruciaal voor het behouden van mentaal welzijn.

​

Creëer gezonde sociale connecties: Zoek actief naar mensen, sociale groepen of netwerken waar je intellectuele en emotionele behoeften vervuld worden. Dit kan online, via specifieke groepen of verenigingen, of door deel te nemen aan evenementen die specifiek gericht zijn op creativiteit of vragen om jouw oplossingsvermogen, of events die misschien zelfs gericht zijn op hoogbegaafde mensen (al is dit niet voor iedere HB-er wenselijk wanneer je je niet direct speciaal, of anders dan anderen wilt voelen). Het is in ieder geval belangrijk om jezelf regelmatig te omringen met mensen die je begrijpen en uitdagen of hierin wellicht kunnen ondersteunen.

​

Zorg voor emotioneel evenwicht: De intense emoties van hoogbegaafden kunnen zowel krachtig als overweldigend zijn. Het ontwikkelen van copingmechanismen, zoals schrijven of "journaling", meditatie, of zelfs professionele begeleiding, kan helpen om emoties in balans te houden en beter om te gaan met stressvolle situaties.

​

Overweeg professionele hulp: Een coach of psycholoog met ervaring in hoogbegaafdheid kan helpen om de uitdagingen van hoogbegaafden op het gebied van werk en sociaal contact aan te pakken. Therapie of coaching kan ondersteuning bieden bij het ontwikkelen van strategieën om je potentieel volledig te benutten, zonder je emotioneel uitgeput te voelen.

​

 

De psychologische impact van Hoogbegaafdheid

​

Hoogbegaafdheid kan een enorme invloed hebben op je werk, sociale relaties en emotioneel welzijn. Hoewel het intellectuele potentieel vaak leidt tot succes, kunnen hoogbegaafden worstelen met verveling op de werkplek, sociaal isolement en intense emoties. Het is belangrijk voor hoogbegaafden om manieren te vinden om hun intellectuele en emotionele behoeften te vervullen, zowel in hun professionele als persoonlijke leven.

​

Door actief te zoeken naar uitdaging, gezonde sociale connecties op te bouwen en effectieve copingstrategieën te ontwikkelen, kun je als hoogbegaafde jouw volledige potentieel benutten en tegelijkertijd je mentaal en emotioneel welzijn behouden.​

​

--------------

​

{ Inclusiviteit als vanzelfsprekendheid }

​

Met Lotte Psychologie | Msc Psycholoog Lotte Sloothaak | NIP geregistreerd

Burn-out therapie en coaching Breda; HSP psycholoog Breda; Therapeut verslaving; Burn-on therapeut en coach Breda; Therapie voor hoogbegaafden Breda; Stress therapeut en coaching; Highly Sensitive Person coach en therapeut Breda; Coaching en therapie voor neurodivergenten Breda; ADHD therapeut; Therapie en coaching voor creatieve denkers en out-of-the-box denkende ondernemers; Psycholoog neurodivergentie Breda